Wikimedia, Yapay Zeka Botlarının Yoğun Veri Çekmesinden Şikayetçi: Sunucular Zorlandı, Bant Genişliği %50 Arttı

Wikimedia Foundation, son günlerde yapay zeka destekli botların Wikipedia’dan yoğun bir şekilde veri çektiğini ve bu durumun sistemlerinde ciddi yük oluşturduğunu açıkladı. Vakıf, özellikle büyük dil modellerini eğiten ya da AI tabanlı uygulamalar geliştiren şirketlerin sistem üzerinde kontrolsüz veri çekimi (scraping) yaptığını ve bu sebeple sunucuların zorlandığını ifade etti.

Bant Genişliğinde %50 Artış
Wikimedia teknik ekiplerinin raporlarına göre, son birkaç ayda bant genişliği kullanımı %50 oranında artış gösterdi. Bu artışın, bireysel kullanıcılar veya editörlerden değil; AI sistemleri tarafından otomatik olarak yapılan veri çekimlerinden kaynaklandığı tahmin ediliyor.

Yapay Zeka Şirketlerine Eleştiri
Vakıf yetkilileri, verilerin herkese açık olması gerektiği fikrine sahip olduklarını ancak bu durumun “kar amacı güden firmalar tarafından suiistimal edilmesinden” endişe duyduklarını belirtti. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“İçeriklerimiz ücretsiz olabilir, ancak bu sınırsız erişim ve kontrolsüz kullanım anlamına gelmemeli.”

API Yerine Scraping Kullanılıyor
Wikimedia’nın sunduğu resmi API’ler yerine, bazı yapay zeka sistemlerinin doğrudan sayfa HTML’lerini okuyarak içerik topladığı belirtildi. Bu yöntem hem daha fazla kaynak tüketiyor, hem de mevcut içerik altyapısını riske atıyor.

Topluluğun Tepkisi
Wikipedia gönüllüleri ise bu durumun sadece teknik yükle sınırlı olmadığını, aynı zamanda içerik üretiminde emeği geçen kişilerin çalışmalarının etik dışı biçimde kullanıldığını düşünüyor. Bazı kullanıcılar, “AI şirketleri milyonlar kazanırken, biz gönüllü olarak içerik üretiyoruz” diyerek duruma tepki gösterdi.

Olası Önlemler Gündemde
Wikimedia, erişim düzenlemelerini yeniden gözden geçirme kararı aldı. API’lerde kota uygulamaları, ücretli erişim katmanları ya da botları otomatik tespit eden sistemler gibi alternatiflerin değerlendirildiği belirtiliyor.

Wikimedia Ne İstiyor? Vakıf, şirketlerin:

• Doğrudan scraping yerine API kullanımına yönelmesini
• Trafik dostu çözümler geliştirmesini
• Wikimedia topluluğuyla iş birliği yapmasını istiyor

Açık Bilginin Geleceği Tehlikede mi?
Bu gelişme, açık kaynaklı bilgiye dayalı yapay zekâ sistemlerinin etik sınırlarıyla ilgili ciddi tartışmalar doğuruyor. Bilgiye erişim özgürlüğü ile sistem kaynaklarının kötüye kullanımı arasındaki denge, önümüzdeki dönemin en önemli gündemlerinden biri olabilir.

🔗 Kaynak: TechTimes – 02.04.2025